در مقاله حاضر، به بررسی نقش فرهنگ در تیزهوشی و تأثیر آن در تعریف و شناسایی دانشآموزان تیزهوش پرداخته شده است. طبق بررسیها، جنبههای فرهنگی در تعریف و برداشت از تیزهوشی تأثیر قابل توجّهی دارند و تشخیص تیزهوشی در جوامع چند فرهنگی به لحاظ جنبههای فرهنگی نیازمند توجّه خاصی است. همچنین، تأثیر فرهنگ بر کارکرد تیزهوشان و پیریزی فرهنگ پیشرفت برای دانشجویان تیزهوش و اقلیّتها به عنوان موضوعات مورد بررسی قرار گرفتهاند. در نهایت، تأکید شده است که برای تحقّق مهارتهای ارتباطاتی اجتماعی، تنوّع فرهنگی به عنوان یک زمینه و موقعیّت محیطی خاصّ باید در نظر گرفته شود.
در این پژوهش، رابطهٔ هوش و واکنشهای هیجانی با جلوههای خلّاقيّت در دانشآموزان تیزهوش سازمانده بررسی می شود.
چشمانداز تعاملی مفهوم تیزهوشی، این پدیده روانشناختی را فراتر از ظرفیتهای شناختی محدود میداند. امروزه، ابعاد غیرشناختی تیزهوشی بهویژه از طریق گسترش و تنوع مطالعات، بهطرز برجستهای نمایان شده است. تحقیقات معتبر به بررسی ابعاد شخصیتی، عاطفی، نگرشی و ارزشی پدیده تیزهوشی پرداخته و تأکید بر اهمیت این ابعاد در درک جامعتر از تیزهوشی را نشان میدهند.
ملاحظات عاطفی در گسترهٔ تنوّع خلّاقیّت به جنبه های عاطفی و هیجانی مرتبط با دو نوع خلاقیت نظری(تیزهوشی سازماندهی) و خلاقیت عملی(تیزهوشی آفرینندگی) اشاره دارد.
بر اساس مبانی نظری، دستاوردهای پژوهشی و مشاهدات بالینی گسترده به طور کلی سه نوع تیزهوشی وجود دارد: آفرینندگی، پیشرفتگی و سازماندهی
در این مقاله ، نقش تحوّل، بر بازخورد تیزهوش ، مورد بررسی قرار می گیرد. تحوّل ، در جنبه های شناختی ، اخلّاقی و عاطفی بازخورد تیزهوش ، تأثیر می گذارد.
نگرش خانوادگی اشاره به موضعگیریهای فرد در گستره خانواده دارد. این نگرش در افراد تیزهوش از خصایصی برخوردار است.
موضع نظارت در قلمرو تیزهوشی در پهنه بازخوردهای نظارت جای می گیرد. به طور کلی دو نوع موضع نظارت وجود دارد: درونی و برونی.
«بازخورد تحصیلی» شامل کلّیه دیدگاههای مربوط به علم ، مطالعه ، یادگیری ، آموزش ، ویژگیهای معلّم ، امکانات و وسایل آموزشی و .... می گردد.
« خودباوری » نوعی ارزشیابی کلّی است که دربارۀ شخصیّت فرد ایجاد شده است و درواقع از ارزشیابیهای واقعی و عینی ناشی می شود که تمایل داریم تا دربارۀ صفات رفتاری خویش به وجود آوریم. بنابراین ، « خودباوری » می تواند مثبت یا منفی باشد.