چشمانداز تعاملی مفهوم تیزهوشی، این پدیده روانشناختی را فراتر از ظرفیتهای شناختی محدود میداند. امروزه، ابعاد غیرشناختی تیزهوشی بهویژه از طریق گسترش و تنوع مطالعات، بهطرز برجستهای نمایان شده است. تحقیقات معتبر به بررسی ابعاد شخصیتی، عاطفی، نگرشی و ارزشی پدیده تیزهوشی پرداخته و تأکید بر اهمیت این ابعاد در درک جامعتر از تیزهوشی را نشان میدهند.
در این مقاله ، نقش تحوّل، بر بازخورد تیزهوش ، مورد بررسی قرار می گیرد. تحوّل ، در جنبه های شناختی ، اخلّاقی و عاطفی بازخورد تیزهوش ، تأثیر می گذارد.
نگرش خانوادگی اشاره به موضعگیریهای فرد در گستره خانواده دارد. این نگرش در افراد تیزهوش از خصایصی برخوردار است.
در این گفتار اساسی ترین مفاهیم روانشناختی و جامعه شناختی تیزهوش را مورد بررسی واقع می شود. تصوّر مردم از تیزهوش، مفهوم تیزهوشی و زمینه های آن ، پراکندگی تیزهوشی در اجتماع ، ضرورت اجتماعی کشف و پرورش عمومی ، حوزه های اساسی اشتغال تیزهوشان ، نقش تیزهوش در جامعه ، پیامدهای اجتماعی عدم توجّه به تیزهوش ، انتظارات اجتماعی تیزهوش و سیاستگذاری برای تیزهوش. سپس این نکته را مورد تأکید قرار می گیرد که جامعه در قبال تیزهوش ، دو راه اساسی دارد: 1) شناسایی و جذب و پرورش ویژۀ 2) عدم توجّه لازم . سپس به بیان اساسی ترین سیاستهای مربوط به تیزهوش می پردازد.