بر اساس مبانی نظری، دستاوردهای پژوهشی و مشاهدات بالینی گسترده به طور کلی سه نوع تیزهوشی وجود دارد: آفرینندگی، پیشرفتگی و سازماندهی
توانایی برجسته در هوش و کنش در زمینهای خاصّ در یکی از سه قلمرو بزرگ آفرینندگی، پیشرفتگی، سازماندهی
