بررسی وضعیت بالینی نوجوانان

بررسی وضعیت بالینی دوهزار و دویست و بیست و شش نوجوان دوازده تا هفده ساله شامل هزار و دویست و بیست و شش پسر و هزار دختر بر اساس انتظارات دهگانه در «نظریهٔ تعاملی انتظار» و «انگارهٔ تعادل روان» نشان داد که هفت مؤلّفه در تحقّق بهداشت روان نوجوانان نقش دارند: رضایت خانوادگی، رضایت آموزشگاهی، تعادل، وجاهت، درست زیستی، پشتیبانی و برتابش (فقدان بیتابی).

بررسی مزبور با پی‌ریزی ابزاری در جامعه فوق الذکر انجام یافت و سپس برای تعیین روایی سازه، تحلیل عاملی تأییدی به شیوهٔ واریماکس برگزار شد و هفت مؤلّفهٔ یادشده را حاصل داد. ضریب اعتبار فهرست بر پایه کرونباخ معادل 82/0 بود که ضریبی قابل قبول است.

مؤلفه‌ها

بیتابی

بیتابی به «احساس خستگی و ناتوانی، احساس فرسایش تدریجی، احساس تحت فشار بودن، اشتغال فکری بیتاب کننده، بی‌قراری ذهنی، حسرت یقین، شک و تردید در حل مسائل، سرگشتگی، گفت و گوی ذهنی، بیمناکی و نگرانی نسبت به حل مسائل» اشاره دارد.

رضایت خانوادگی

این رضایت مشتمل بر ویژگی‌هایی چون «عدم مقایسه از سوی والدین، عدم حساسیت آنها به نمرات، حمایت خانوادگی از توانایی و علاقه نوجوان، پذیرش توانایی‌های ویژه، توجه والدین به آنچه برای نوجوان اهمیت دارد و احساس آرامش در خانه» است.

رضایت آموزشگاهی

رضایت تحصیلی و یا آموزشگاهی به «پرورش استعداد در مدرسه، تشویق پیشرفت‌های دانش‌آموز از سوی آموزشگاه، تسلط علمی دبیران، توجه عادلانه از سوی دبیران، احساس پیشرفت دانش‌آموز در بروز استعداد، احساس پیشرفت وی در تحصیل و انتظارات واقع بینانه از سوی مدرسه» دلالت دارد.

وجاهت

وجاهت اصطلاحاً یعنی «برخورداری نوجوان از تشویق مورد نظر، نزدیکی وی به معنویّت، وجود دیدگاه‌های ارزشمند در او، مورد توجه بودن عقایدش در محیط زندگی».

پشتیبانی

پشتیبانی به «احساس راحتی، پذیرفتگی از سوی اطرافیان، بهره‌مندی از همکاری دیگران، برخورداری از همراه مناسب در زندگی، برخورداری از راهنمای مناسب در مسیر زندگی، برخورداری از حمایت دیگران در رویارویی با سختی‌ها» اشاره دارد.

تعادل

تعادل مرکب از این خصایص است: «تعادل رفتاری، عدم احساس دلشورگی، وجود عقاید محترم در نوجوان، مدیریت وی بر واکنش‌های هیجانی، احساس ماندگاری در زندگی».

درست زیستی

درست زیستی بر «احساس سرزندگی، رضایت از زندگی، بهره‌مندی از زندگی درست، احساس آرامش در زندگی، برخورداری از تفریح و سرگرمی مورد علاقه» دلالت می‌ورزد.

بررسی افتراق جنسیتی، تفاوتی از حیث تحلیل عاملی مزبور نداشت.

بر پایه این بررسی یک فهرست 46 گویه‌ای با ضریب اعتبار یاد شده در دسترس قرار گرفت که برای مطالعات بالینی نوجوان بسیار سودمند است.