مفهوم روان شناسی فرهنگی

روانشناسی فرهنگی شاخه ای از روانشناسی است که به بررسی علمی تعامل میان انسان با فرهنگ می پردازد. با دیدگاه رفتاری نگری ، در واقع رفتار فرهنگی آدمی مطالعه می شود.

در این گستره مباحثی چون دین و آیین، ارزشها، اخلاق، آداب و رسوم، زبان و ادبیات، هنر و موضوعاتی از این دست جای می گیرند.

روانشناسی فرهنگی در میهن چند فرهنگی ما از خاستگاهی استوار برخوردار است و در همین طراز از جایگاه و ضرورتی  بس ارزشمند نیز بهره مندی دارد.

چه آن که هر گونه فعالیت تخصصی روانشناختی در این سرزمین کشور چندفرهنگی مستلزم لحاظ مقتضیات فرهنگی چه در مبانی و چه در سطح کاربرد است

پی ریزی مفاهیم و بهره گیری از دستاوردهای روانشناختی بستگی به رعایت ملاحظات فرهنگی و خرده فرهنگهای ایران دارد.

همچنین برخورداری از جنبه های تخصصی تشخیص، مشاوره و رواندرمانی بدون لحاظ جنبه های ارزشی و فرهنگی محیط بر جامعه ایرانی،  ره به جایی نمی برد.

چنین واقعیتی بر هر روانشناس و مشاور ورزیده و مجرب ایرانی آشکار و مبرهن است.

روان شناسی فرهنگی، چگونگی گرایش های رفتاری درمان شناختی است که ریشه در فرهنگ دارد. ایده ی اساسی در این مورد (روان شناسی فرهنگی)، ترکیب متقابل و جدا نشدنی تفکر و فرهنگ است. به این معنا که مردم از فرهنگ شکل گرفته و خود نیز به فرهنگ، رنگ و بو و شکل می دهند. یکی از طرفداران اصلی این رشته  (shwder) می نویسد که: روان شناسی فرهنگی، مطالعه ی سنت های فرهنگی و شیوه های عملکرد اجتماعی، بیان و تغییر روان انسان است که تأثیر کمتری در سازگاری روانی برای انسان دارد تا واگرایی قومی در افکار، خویشتن و احساسات بر طبق نظر (shwder) شکست مجددی برای یافته های آزمایشگاهی روان شناسی غربی در زمینه های غیرغربی وجود دارد.

بنابراین، هدف اصلی روان شناسی فرهنگی، داشتن تعداد زیاد و متنوعی فرهنگ های متشکل از نظریه های روان شناختی اصولی است که بر این اساس تصحیح این نظریه ها، برای مرتبط کردن بیشتر آنها برای پیش بینی ها، توصیف و توضیح رفتارهای انسانی، فقط از نوع غربی آن است.

این هدف توسط تعداد زیادی از پژوهشگرانی انجام شده که دیدگاه فطری(بومی) روان شناسی را بسط و توسعه می دهند.

در یک تلاش برای نمایش علایق فرهنگی وابسته به هم و روان شناسی بومی، یک روان شناس  فرهنگی (pradeep chak…) تاکید می کند که مسیر اصلی روان شناسی بین المللی، همان طور که به بیشتر مناطق صادر شده، بوسیله غرب کذایی یا به اصطلاح غرب کذایی یکی از تعداد روان شناسی های بومی است، و بنابراین ممکن است مهارت کافی بین فرهنگی نداشته باشد. نظریه ی او اعتبار جهانی دارد.

علامت اختصاری           W.E.I.R.D  جمعیت افراد غربی، تحصیلکرده صنعتی و ثروتمند و دموکرات را نشان می دهد. این جمعیت به طور گسترده نشانگرتحقیق روان شناسی بوده اند. یافته های تحقیقات روان شناسی از این جمعیت برای نظریه های جهانی استفاده شده و به طور نادرستی در فرهنگ های دیگر به کار می روند.

پژوهش های اخیر نشان می دهند که فرهنگ های مناطق مختلف بر اساس دلایل منطقی و ارزش های اجتماعی با هم متفاوتند. وقایع شناختی و پروژه های انگیزشی در جمعیت های مختلف متفاوت بوده و چشم پوشی از آن ها نیز به طور قابل توجهی مشکل است. برای مثال مطالعات زیادی نشان داده اند که آمریکایی ها، کانادایی ها و کشور های اروپای غربی به خط مش های استدلال تحلیلی تکیه می کنند که اشیاء را از بافتشان برای توضیح و پیش بینی رفتار جدا می کند.

روان شناسان اجتماعی به خطای اساسی اسناد یا حساسیت به توضیح رفتار مردم بر اساس صفات وجودی که برده بیش از آنچه کسب کرده اند، در شرایط مختلف اشاره می کند. در حالیکه تعداد زیادی از افراد غیر W.E.I.R.D تمایل به توجه به بافتی دارند که رفتاردر آن رخ می دهد. آسیایی ها رفتار انسان ها را در موقعیت های خودشان در نظر می گیرند، عصبانیت شخصی ممکن است به آسانی نتیجه ی یک روز آزار دهنده باشد.

هنوز تعداد زیادی از تئوری های چگونگی تفکر انسان متکی بر امتیاز تفکر تحلیلی است.

یکی از موضوعات اصلی سال های اخیر تفاوت های فرهنگی بین آسیایی های شرقی و آمریکایی های شمالی در توجه، دریافت، شناخت و پدیده ی روان شناختی اجتماعی همچون خویشتن است.

تعدادی از روان شناسان همچون turiel بحث کرده اند که این تحقیق بر اساس تصور قالبی یا کلیشه ای فرهنگی است. روان شناسی به نام pregjerde بر این باور است که روان شناسی فرهنگی تمایل به تعمیم در مورد رشد و توسعه ملل و قاره ها دارد و بررسی ویژگی های یک فرهنگ نقش فرد را به حداقل می رساند. او معتقد است افراد دیدگاه های مختلف را می سازند. در مورد فرهنگشان و گاهی اوقات موافق با فرهنگ شان عمل می کنند بدون این که مزایای فرهنگی را به اشتراک بگذارند و گاهی هم آشکارا در تضاد با فرهنگشان هستند بنابراین تصور قالبی (کلیشه ای) افراد را به عنوان  محصول فرهنگ یکدست نشان می دهد .