روانشناسی فرهنگی به مثابه یکی از جدیدترین گرایشهای تخصّصی همواره چه در حیطه مطالعات روانشناختی اجتماعی و چه در روانشناسی محض و نظری تلویحاً از جایگاه معتبری بهره مند بوده است.
در درازای مطالعات روانشناختی عامل «فرهنگ» به مثابه یکی از مهمترین و مؤثّرترین متغیّرهای تعدیلی در معتبرترین پژوهشها جای داشته و دارد.
به تدریج احراز شد که لازم است جایگاه شایسته فرهنگ در گرایشی تخصّصی تحقّق یابد؛ چه آن که توجّه تعدیلی در مطالعات، حقّ ویژه اش را ادا نخواهد ساخت.
روانشناسی فرهنگی شاخه ای از روانشناسی است که به بررسی علمی تعامل میان انسان با فرهنگ می پردازد. با دیدگاه رفتاری نگری، در واقع رفتار فرهنگی آدمی مطالعه می شود.
در این گستره مباحثی چون دین و آیین، ارزشها، اخلاق، آداب و رسوم، زبان و ادبیات، هنر و موضوعاتی از این دست جای می گیرند.
دین[1]، اخلاق[2]، ارزشها[3]، معنویّت[4]، کیفیّت زندگی[5]، بهزیستی معنوی[6]، باورها[7]، معنای زندگی[8]، ارزشهای اخلاقی[9] و ... از اساسی ترین مباحث روانشناسی فرهنگی به شمار می آیند.
روانشناسی فرهنگی در میهن چند فرهنگی ما از خاستگاهی استوار برخوردار است و در همین طراز از جایگاه و ضرورتی بس ارزشمند نیز بهره مندی دارد؛ چه آن که هر گونه فعّالیّت تخصّصی روانشناختی در این سرزمین چندفرهنگی مستلزم لحاظ مقتضیات فرهنگی چه در مبانی و چه در سطح کاربرد است.
پی ریزی مفاهیم و بهره گیری از دستاوردهای روانشناختی بستگی به رعایت ملاحظات فرهنگی و خرده فرهنگهای ایران دارد. همچنین برخورداری از جنبه های تخصّصی تشخیص، مشاوره و رواندرمانی بدون لحاظ جنبه های ارزشی و فرهنگی محیط بر جامعه ایرانی، ره به جایی نمی برد. چنین واقعیتی بر هر روانشناس و مشاور ورزیده و مجرّب ایرانی آشکار و مبرهن است.
تألیف کنونی از زمره نخستین کوششهای علمی در میهن ما محسوب می شود؛ امّا کوشش شده با چشم اندازی ویژه و جدیدی به مباحث روانشناختی فرهنگی توجّه کند.
امید است با پی ریزی گرایشی تخصّصی از مقطع کارشناسی ارشد به این حوزه بزرگ علمی توجهی درخور صورت پذیرد. گرایش تخصّصی روانشناسی فرهنگی در مقطع مزبور می تواند به مباحثی متنوّع در مقوله فرهنگ به معنای گسترده بپردازد؛ مانند روانشناسی دین، روانشناسی اخلاق، روانشناسی هنر، روانشناسی قومی، روانشناسی تاریخ.
[1] - religions
[2] - morality
[3] -values
[4] -spirituality
[5] - life quality
[6] -spiritual wellbeing
[7] -beliefs
[8] - meaning in life
[9] -moral values
دیدگاه خود را بنویسید