پیشرفت تحصیلی
فاطمه نادری
*موضوع : پیشرفت تحصیلی*
*خودنظم‌جویی*
پیشرفت تحصیلی بدون وجود احساس مسئولیت دانش‌آموز در نقش تحصیلی، امکان‌پذیر نیست انجام فعالیت‌های تحصیلی منظم به‌وطر مستقل و انتظار، «خودنظم‌جویی» نام می‌گیرد. این ویژگی می‌تواند شرایط را برای تحقق پیشرفت تحصیلی فراهم آورد:
«تدبیر محوری یک برنامة ویژه در جهت رفع ضعف تحصیلی دانش‌آموزان تیزهوش، انجام راهبردهای خودنظم‌جویی در میان آنها بود که نتایج مثبت و درخشانی در پی داشت.»3
بنابراین فعالیت‌های تحصیلی مستقل و انفرادی در یک خط‌مشی نظام‌یافته به پیشرفت تحصیلی می‌انجامد. تحقق چنین فعالیتی، مستلزم وجود حداقل دو ویژگی است که هر دوی آنها کم و بیش در میان دانش‌آموزان تیزهوش یافت می‌شوند: خودباوری مثبت و انگیزة آنها کم و بیش در میان دانش‌آموزان تیزهوش یافت می‌شوند: خودباوری مثبت و انگیزة درونی نیرومند. «از طرفی می‌دانیم که خودباوری اگر ضعیف باشد، به ضعف در تحصیلی می‌انجامد:
*آمادگی تحصیلی*
برای تحقق پیشرفت تحصیلی، وجود استعداد و توانایی تحصیلی، یک امر لازم محسوب می‌گردد. یکی از طرق تقویت وضعیت تحصیلی از جانب خود دانش‌آموزان تیزهوش، وارسی و تحلیل میزان و ماهیت و نوع ضعف تحصیلی است که فرد با وی دست به گریبان است:
«نتایج اجرای یک برنامة ویژه برای رفع ضعف تحصیلی در میان هفده دانش‌آموز تیزهوش هست تا سیزده ساله، خوشایند و مثبت بود. یکی از تدابیر اساسی این برنامه، وارسی ماهیت ضعف تحصیلی از سوی خود دانش‌آموزان بود.»3
با این توضیح، شناخت دقیق استعداد تحصیلی و نوع ضعف تحصیلی به‌وسیلة دانش‌آموزان به تقویت «آمادگی تحصیلی» آنها یاری می‌دهد و شرایط را برای پیشرفت تحصیلی در آن حوزه فراهم می‌آورد.
*نقش هدفمندی*
چنان‌که بیان گردید، پیشرفت تحصیلی در شرایطی تحقق می‌یابد که آمادگی‌هایی از لحاظ روانی و تحصیلی فراهم شود؛ مقتضیات محیطی اعم از خانواده، مدرسه و جامعه به خوبی درک و شناخته شود و سپس فرد تیزهوش بتواند آمادگی‌های خود رابراساس نیازها و مقتضیات محیطی هماهنگ سازد. در این مسیر، درک و کشف هویت حرفه‌ای خاص خود، هماهنگی مزبور را تقویت خواهد کرد. این هماهنگی به‌طور ضمنی، مقتضی وجود یک هدف مشخص و روشن است که میان آمادگی‌های روانی، تحصیلی و شغلی فردی با نیازها و مقتضیات محیطی پیوند ایجاد کرده است.
پس از آن، با به کارگیری راهبرد خودنظم‌جویی، هدف مزبور پیگیری می‌شود برای هرگونه پیشرفتی اعم از تحصیلی و غیره تهیه می‌گردد.
با بیان آنچه ذکر شد، استنباط می‌گردد که «هدفمندی»، هستة مرکزی و محور اساسی پیشرفت تحصیلی است. همة شرایط محیطی اعم از خانواده، مدرسه و جامعه که به تقویت هدفمندی دانش‌آموزان تیزهوش یاری دهند، درواقع به پیشرفت تحصیلی آنها کمک کرده‌اند.
منابع:
1ـ کاظمی حقیقی، ناصرالدین (1375). بینش و خلاقیت ،