دو طیف هیجانی پویایی روانی و بیتابی روانی به مثابه ملاک کوششها و برنامه مداخلاتی رواندرمانی برای پنج رویکرد متنوّع مورد پژوهشهای ارزشیابی واقع شده اند. «مشاوره گروهی مبتنی بر نظریه انتخاب»، «خلاقیت درمانی»، «تحليل رفتار متقابل»، «درمان مبتنی بر خودشفقتی» و «آموزش یک دوره تمرینات پیلاتس» ، پنج رویآورد درمانی بودند که در نمونه های گوناگون آزمودنیها بر اساس دو مؤلّفه بزرگ هیجان اندیشه مورد پژوهش واقع شدند.
ذیلاً دستاوردهای شش پژوهش جدید در قلمرو رواندرمانی ارائه می گردد:
در بررسی اثربخشی مشاوره گروهی مبتنی بر نظریه انتخاب بر احساس غربت، بیتابی روانی و پویایی روانی سی آزمودنی دانشجو در دو گروه پژوهشی یافت شد که رویکرد مزبور موجب کاهش نمره احساس غربت و کاهش بیتابی و افزایش پویایی می گردد.(نیکمراد، اسعدی، روستایی، 2022)
در مقایسه دو رویکرد درمانی خلاقیت درمانی و مشاوره گروهی مبتنی بر نظریه انتخاب بر روی چهل و پنج آزمودنی در سه گروه مقایسه ای یافت شد که هر دو رویکرد در افزایش پویایی روانی و کاهش بیتابی روانی اثربخش هستند.(یوسفی جویباری، حسن زاده و فخری، 2017)
در بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر خودشفقتی بر بیتابی روانی و تحمل پریشانی هیجانی در زنان مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس یافت شد که این رویکرد درمانی موجب کاهش بیتابی روانی زنان مزبور می شود. (عقیلی، آل رسول، و اصغری، 1401)
در بررسی مقایسه ای دو رویکرد درمانی آموزش مبتنی بر نظریه انتخاب و آموزش خلاقیت بر بیتابی روانی و پویایی روانی بر روی چهل و پنج آزمودنی شاغل در بخش بهداشت و درمان یافت شد که اثربخشی هر دو رویکرد یکسان است.(قنبری نژاد، محمدی کوروش؛ امیرفخرایی، حاجی علیزاده، 1400) در مقایسه اثربخشي دو رویکرد درمانی آموزش مبتني بر نظريه انتخاب و آموزش مبتني بر رويكرد تحليل متقابل بر بيتابي رواني و عملكرد جنسي زنان نابارور یافت شد که آموزش مبتنی بر رویكرد تحلیل متقابل و آموزش مبتنی بر نظریه انتخاب ، به طور معناداری در کاهش بیتابی روانی و عملكرد جنسی مؤثر واقع شد. آموزش مبتنی بر رویكرد تحلیل رفتار متقابل در مقایسه با آموزش مبتنی بر نظریه انتخاب تأثیر بیشتری بر تغییرات بیتابی روانی و عملكرد جنسی زنان نابارور داشت. (بلیر،گودرزی، روزبهانی، ابراهیمی، کاکابرایی، 1400)
در مقایسه اثربخشي دو رویکرد درمانی تحلیل رفتار متقابل و آموزش یک دوره تمرینات پیلاتس بر بیتابی روانی و سلامت زنان نابارور به دست آمد که آموزش مبتنی بر رویکرد تحلیل متقابل در مقایسه با یک دوره تمرینات پیلاتس، تأثیر بیشتری بر بیتابی روانی داشته است. (بلیر،گودرزی، روزبهانی، ابراهیمی، کاکابرایی، 1401)
به نظر می رسد که دو چشم انداز آموزش مبتنی بر رویكرد تحلیل رفتار متقابل و آموزش مبتنی بر نظریه انتخاب به ترتیب بیشترین اثر را در کاهش بیتابی روانی و یا به بیان دیگر افزایش «برتابش روانی» دارند؛ یعنی «احساس توانایی، سرزندگی، نشاط و شور و شوق، شادابی و دلگرمی، استقرار روانی، آسایش و آرامش درونی، خوگیری و احساس همدمی و همبستگی، امیدواری، دل آرامی، یقین و قاطعیّت در امور» از طریق کوششهای مداخلاتی تحلیل رفتار متقابل و نظریه انتخاب، حاصل می شود.
دیدگاه خود را بنویسید