بر اساس شکوفایی وجودی، اگر فردی به دیگری احساس پیشرفت بدهد، در خود میتواند هم احساس تفرد و هم احساس امنیت را تجربه کند، اما نوع احساسی که ایجاد میشود به نیت، بافت روانشناختی، و سطح خودآگاهی فرد بستگی دارد.
در چارچوب شکوفایی وجودی، کمک به پیشرفت دیگران یک فرآیند دوسویه روانشناختی است که میتواند به تفرد یا امنیت درونی منجر شود. تفرد زمانی اتفاق میافتد که فرد هویت شخصی، تأثیرگذاری و خلاقیت خود را در پیشرفت دیگران منعکس ببیند. امنیت نیز زمانی شکل میگیرد که فرد ثبات عاطفی، اجتماعی یا شغلی را از طریق ارتباطات پایدار و احساس مسئولیت مثبت تجربه کند.
شکوفایی وجودی دقیقاً در تعامل متوازن این دو احساس اتفاق میافتد، یعنی فرد با کمک به پیشرفت دیگران، هم به امنیت و هم به تفرد روانی دست مییابد.
این تعامل را میتوان به شکل زیر توضیح داد:
۱. احساس تفرد از طریق ایجاد پیشرفت در دیگران
تعریف: وقتی فردی به دیگری در رشد، موفقیت و پیشرفت کمک میکند، بهویژه در نقش مربی، رهبر یا معلم، در واقع هویت منحصربهفرد و ارزشهای شخصی خود را به نمایش میگذارد.
چگونگی شکلگیری تفرد:
تأثیرگذاری مثبت: فرد احساس میکند که منحصربهفرد است و قدرت ایجاد تغییر در زندگی دیگران را دارد. این به تقویت خودپنداره و خودارزشی او کمک میکند.
نمایش تواناییها: توانایی در هدایت، راهنمایی و توانمندسازی دیگران به فرد احساس شایستگی و خودمختاری میدهد که بخش مهمی از تفرد است.
بازتاب مثبت هویت: رشد دیگران به عنوان بازتابی از ظرفیتهای فردی، به فرد احساس تحقق فردیت میدهد.
نمونهها:
مربی ورزشی که شاهد پیشرفت شاگردانش است، در خود حس شخصیت منحصربهفرد، مفید بودن و ارزشآفرینی را تقویت میکند.
رهبری که اعضای تیمش را توانمند میکند، در نقش خود بهعنوان یک راهنما و منبع الهامبخش، احساس تفرد و هویت مثبت پیدا میکند.
۲. احساس امنیت از طریق ایجاد پیشرفت در دیگران
تعریف: کمک به پیشرفت دیگران میتواند به ایجاد امنیت روانی، عاطفی یا اجتماعی برای فرد منجر شود، زیرا او با ایجاد روابط حمایتی و پایدار یا حفظ جایگاه اجتماعی و حرفهای خود، به احساس ثبات درونی میرسد.
چگونگی شکلگیری امنیت:
ایجاد پیوندهای حمایتی: فردی که به دیگری کمک میکند، اغلب روابط قویتر، دوستانهتر و پایدارتری ایجاد میکند که منبع امنیت عاطفی و اجتماعی میشوند.
موقعیت پایدار اجتماعی: فردی که در توانمندسازی دیگران موفق است، اعتبار، احترام و اعتماد اجتماعی به دست میآورد که امنیت شغلی یا روانی را تقویت میکند.
معنای زندگی و مسئولیت: حس مسئولیتپذیری مثبت در کمک به دیگران باعث احساس کنترل، ثبات و رضایت درونی میشود.
نمونهها:
والدی که به پیشرفت تحصیلی فرزندش کمک میکند، در خود احساس امنیت عاطفی و ثبات خانوادگی تجربه میکند، زیرا آینده روشن فرزندش بخشی از امنیت روانی اوست.
استادی که دانشجویانش را در مسیر موفقیت هدایت میکند، در خود احساس احترام، اعتماد و ثبات شغلی را تجربه میکند.
نتیجه تعاملی:
اگر تمرکز فرد بر تأثیرگذاری و نمایش تواناییهای منحصربهفرد خود باشد، احساس تفرد را تجربه میکند.
اگر تمرکز فرد بر ایجاد روابط حمایتی، امنیت شغلی یا اعتبار اجتماعی باشد، احساس امنیت را تجربه میکند.
دیدگاه خود را بنویسید