نظریه تعاملی نیازهای بنیادین، چارچوبی روان‌شناختی است که تأکید می‌کند انسان‌ها سه نیاز اساسی و بنیادین دارند: امنیت، تفرد و پیشرفت. این نیازها به‌طور تعاملی و پویا در شکل‌گیری تمام جنبه‌های روانی و احساسی فرد نقش دارند و میزان تأثیر هرکدام به شرایط فردی و محیطی بستگی دارد. نظریه تعاملی نیازهای بنیادین نشان می‌دهد که خشنودی از زندگی زمانی محقق می‌شود که هر سه نیاز به تعادل و تعامل برسند. میزان اهمیت هر نیاز نیز تحت تأثیر عوامل فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، جنسیتی و اقلیمی قرار دارد.
۱. امنیت
امنیت به ثبات روانی و آرامش ذهنی اشاره دارد. عواملی مانند دلبستگی، حمایت، پذیرش، همراهی، احترام و راهنمایی باعث ایجاد امنیت می‌شوند. در مقابل، نبود این عوامل منجر به بی‌تابی و احساس ناامنی می‌گردد.
۲. تفرد
تفرد به شخصیت‌یابی و خودیابی اشاره دارد، یعنی رسیدن به جایگاه واقعی و شایسته در زندگی. آزادی، استقلال، خودشناسی، معنایابی و جاودانگی از مصادیق تفرد هستند. تفرد فراتر از خودشکوفایی است و به کشف و بهره‌برداری از ظرفیت‌های ذاتی فرد می‌پردازد.
۳. پیشرفت
پیشرفت به رشد، ترقی و کمال‌یابی اشاره دارد. این نیاز شامل کمال‌گرایی (رفع نقایص) و تعالی‌جویی (دستیابی به بالاترین جایگاه ممکن) است. پویایی، خودشکوفایی، پرورندگی و نفوذ محیطی نیز در این دسته قرار می‌گیرند و به معنای حرکت مداوم به سوی رشد و بهبود هستند.
دیدگاه خود را بنویسید