تشخیص
تشخیص در قلمرو روانشناسی فرهنگی
/%D8%AA%D8%B4%D8%AE%DB%8C%D8%B5-%D8%AF%D8%B1-%DA%AF%D8%B3%D8%AA%D8%B1%D9%87-%D8%B1%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D8%B3%DB%8C-%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF%DB%8C-%D9%88-%D9%85%D8%B9%D8%B1%D9%81%DB%8C-%D9%BE%D9%86%D8%AC-%D8%A7%D8%A8%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D8%A7%D8%B1%D8%B2%D8%B4%D9%85%D9%86%D8%AFدر گسترهٔ روانشناسی فرهنگی، تشخیص کمک بسیاری به گسترش این حوزه و بررسی رفتار اجتماعی دارد. پنج ابزار مهم «فهرست موفقیّت فرهنگی»، «فهرست مشارکت فرهنگی نخبگان» «فهرست انتظارات فرهنگی و اجتماعی نوجوانان تیزهوش»، «فهرست حمایت معنوی» و «فهرست پویش-اعتدال» با اعتبار و روایی قابل توجهی همراه هستند. از بین این ابزارها، فهرست انتظارات فرهنگی و اجتماعی نوجوانان تیزهوش بر پایه پنج بُعدی انتظارات فرهنگی- اجتماعی دانش آموزان تیزهوش ساختاردهی شده است. در فهرست موفقیت فرهنگی، هوش تحلیلی، هوش تجربی و هوش تحصیلی به عنوان سه گانه پایهای شناخته میشوند.
ابهامات تشخیص و تیزهوشی پیشرفتگی
/post-84علاوه بر ابهامات مفهومی، سوء تعابیر ارزشی و تنوع تیزهوشی دو ابهام دیگر نیز امر تشخیص را دچار نارسایی و محدودیت می کند: مسأله تیزهوشی در اقلیّتها و نشانگان اختلالی. امّا تشخیص تیزهوشی پیشرفتگی هیچ یک از این نارساییها را ندارد. رقابت طلبی و خودباوری تحصیلی از خصایص اساسی تیزهوشی پیشرفتگی محسوب می شود و شرایط را برای فشردگی دوره تحصیلی از طریق کلاسهای همگن با معلّمان ویژه فراهم می آورد. به نظر می رسد که می توان از طریق تحقّق کلاسهای همگن به پرورش تیزهوشی پیشرفتگی پرداخت و تنگناهای مربوط به مهارتهای زندگی واقعی و هوش عملی را بر طرف ساخت.
آزمون تعاملی شخصیت
/post-62دستاوردهای یک بررسی وسیع در جامعه بزرگسال ایرانی نشان داد که سه حیطه شخصیّتی تعاملی وجود دارد که مجموعا ده ویژگی شخصیت را در بر می گیرد: الف)«پویایی تحلیلی»، (تعهّد، ظرفیت تحلیلی، بیتابی روانی، نیرومندی، سازش، استقلال) ب) «یکپارچگی شناختی» (سنجیدگی، اندیشه گردی فرایندی) ج) «وظیفه مندی» (فراگستری، کنجکاوی تحلیلی)
تشخیص هیجان اندیشه
/post-60فهرست هیجان اندیشه مجموعا دوازده را عامل در چهار مؤلفه اساسی می سنجد. این فهرست در یک نمونه 1100 نفری هنجاریابی شده است.