حیطه شخصیت خلاق، قلمرو بسیار وسیعی است که خصایص مهمّی را در بر می گیرد. این حیطه به خصائصی چون «بی‌همتایی» «جهتگیری درونی» و «درونگردی» «شخصیّت متمرکز درونی»مرتبط است.
استعداد در ارتباط با خلاقیت به معنای گسترده مفاهیمی چون «آمادگی روانی زیستی»، « توانایی»، «هوش» و «تیزهوشی» را در برمی گیرد.
بر پایه «نظام سه‌گانهٔ تیزهوشی» سه قلمرو بزرگ تیزهوشی وجود دارد: «آفرینندگی»، «پیشرفتگی» و «سازماندهی». تیزهوشی آفرینندگی بی تردید گسترده ترین قلمرو را ازحیث مصادیق تیزهوشی به خود اختصاص داده است: همه مخترعان، مکتشفان علمی، نظریه پردازان، طراحان، کارآفرینان و آفرینندگان بزرگ آثار هنری و ادبی در این گستره جای می گیرند.
بسط نظری و پژوهشی «هیجان اندیشه» در گستره سلامت روان منجر به پی ریزی «انگاره تعادل روان» شده است. انگاره تعادل روان در تعامل نظریه هیجان اندیشه با «نظریه تعاملی انتظار» و «ماهیّت تعاملی شخصیت» با بررسی پژوهشی در نمونه ای مرکّب از 1400 مرد و زن 18 تا 44 ساله حاصل گردید. این انگاره مرکب از سه قلمرو گسترده «خشنودی روانی»، «پایداری» و «دادپویی» شامل هشت مؤلّفه و مجموعاً بیست عامل است. استنباط می شود که دسته بندی سلامت و بیماری می تواند بر پایه قلمروهای مزبور تعریف گردد.
دستاوردهای یک بررسی وسیع در جامعه بزرگسال ایرانی نشان داد که سه حیطه شخصیّتی تعاملی وجود دارد که مجموعا ده ویژگی شخصیت را در بر می گیرد: الف)«پویایی تحلیلی»، (تعهّد، ظرفیت تحلیلی، بیتابی روانی، نیرومندی، سازش، استقلال) ب) «یکپارچگی شناختی» (سنجیدگی، اندیشه گردی فرایندی) ج) «وظیفه مندی» (فراگستری، کنجکاوی تحلیلی)
شخصیت خردورزی تحلیلی برایند تعاملی گسترش مفهوم هیجان اندیشه است که دو حیطه را در برمی گیرد:الف) شخصیّت تحلیلی شامل تعهّد فردی ، پویایی تحلیلی ، کاوشگری و هیجان تعلیل ب) خردورزی مرکّب از چیرگی روانی و سنجیدگی
فهرست هیجان اندیشه مجموعا دوازده را عامل در چهار مؤلفه اساسی می سنجد. این فهرست در یک نمونه 1100 نفری هنجاریابی شده است.