محدودیّت‌های فیزیکالیسم در رابطه با هوش تکاملی می‌تواند از چند جنبه بررسی شود، چرا که هوش تکاملی به عنوان یک مفهوم چندبعدی و پویا، فراتر از چارچوب‌های مکانیکی و صرفاً فیزیکی عمل می‌کند.
مفهوم ظرفیت عملیاتی نشان می‌دهد که بسیاری از فرآیندهای ذهنی و عملکردهای عملی انسان، فراتر از آن چیزی است که فیزیکالیسم قادر به تبیین آن است. محدودیتهای فیزیکالیسم شامل ناتوانی در توضیح تجربه، خلاقیت، نیت‌مندی، و تعامل فعال ذهن با محیط است. این چالش‌ها به‌ویژه در زمینه‌هایی مانند علوم شناختی، روان‌شناسی عملی، و فلسفه ذهن آشکار می‌شوند و ضرورت بررسی رویکردهای فراتر از فیزیکالیسم، از جمله دیدگاه‌های غیرکاهش‌گرایانه، را برجسته می‌کنند.
بر اساس ظرفیت راهبردی، فیزیکالیسم به دلیل تمرکز صرف بر داده‌های فیزیکی و فقدان تحلیل چندبعدی و انتقادی، در مواجهه با پدیده‌های ذهنی و شناختی محدود است. این مفهوم نشان می‌دهد که برای دستیابی به درک کامل‌تر از ذهن، لازم است دیدگاه‌های جامع‌تر و چندبعدی‌تری جایگزین شوند.
ظرفیت انطباقی، به‌عنوان مفهومی که ترکیب تفکر تحلیلی و تجربی را برای پاسخ‌گویی به شرایط متغیر پیشنهاد می‌دهد، می‌تواند به بررسی محدودیتهای فیزیکالیسم در فلسفه ذهن کمک کند. فیزیکالیسم بر این باور است که تمام پدیده‌های ذهنی و شناختی را می‌توان با فرآیندهای فیزیکی توضیح داد. اما ظرفیت انطباقی، با تأکید بر پویایی ذهن و تعامل پیچیده میان تحلیل و تجربه، پرسش‌هایی اساسی در مورد توانایی فیزیکالیسم برای توضیح کامل این فرآیندها مطرح می‌کند.
فیزیکالیسم، به‌عنوان دیدگاهی که همه پدیده‌ها، از جمله ذهن و آگاهی، را به فرآیندهای فیزیکی قابل تقلیل می‌داند، در مواجهه با پیچیدگی‌های هوش تجربی با چالش‌های اساسی روبه‌رو است. جلوه‌های هوش تجربی مانند تجسم، تیزبینی و هماهنگی، نشان می‌دهند که تجربه انسانی به ابعاد غیرفیزیکی و چندلایه‌ای وابسته است.
فیزیکالیسم در تبیین پدیده‌های شناختی تعاملی با محدودیتهای اساسی مواجه است، زیرا این پدیده‌ها اغلب فراتر از فعالیت‌های فردی مغز و فیزیکی هستند و در تعاملات اجتماعی، فرهنگی و محیطی ظهور می‌کنند. برای رفع این محدودیت‌ها، رویکردهای تکمیلی مانند شناخت توزیع‌شده، نظریه بدن‌مندی و شناخت برون‌سپاری‌شده پیشنهاد شده‌اند که به نقش تعاملات اجتماعی، محیطی و فناوری در شناخت توجه دارند.
محدودیتهای فیزیکالیسم در توضیح هوش تجربی نشان می‌دهد که شناخت و یادگیری انسان فراتر از صرفاً فرآیندهای فیزیکی است. برای درک کامل هوش تجربی، باید جنبه‌های ذهنی، عاطفی، اجتماعی، و فرهنگی نیز مورد توجه قرار گیرند. این امر نشان‌دهنده اهمیت یک رویکرد کل‌نگر به شناخت و یادگیری است که ابعاد مختلف تجربه انسانی را در نظر می‌گیرد.محدودیتهای فیزیکالیسم بر پایه هوش تجربی به چالش‌هایی اشاره دارد که زمانی ایجاد می‌شوند که هوش و شناخت انسان تنها به جنبه‌های فیزیکی و مادی محدود شوند. فیزیکالیسم دیدگاهی است که تمام جنبه‌های شناخت و آگاهی را به فرآیندهای فیزیکی و مادی تقلیل می‌دهد، اما در زمینه هوش تجربی، این دیدگاه با محدودیتهای زیر مواجه است:
محدودیتهای فیزیکالیسم در چارچوب پارادایم یکپارچه پرورش استعداد به‌ویژه در رابطه با توسعه و پرورش استعدادهای انسانی و به طور خاص در ابعاد روان‌شناختی، اجتماعی و فرهنگی قابل بررسی است. فیزیکالیسم به عنوان یک رویکرد فلسفی، بر این باور است که تمام پدیده‌ها، از جمله فرایندهای ذهنی، به طور کامل قابل توضیح از طریق قوانین فیزیکی و مکانیکی هستند و هیچ توضیحی فراتر از این قوانین وجود ندارد. در مجموع، فیزیکالیسم به دلیل تمرکز صرف بر جنبه‌های فیزیکی و مکانیکی پدیده‌ها، محدودیت‌هایی در فهم و توضیح جنبه‌های پیچیده، روان‌شناختی، فرهنگی و اجتماعی که در پرورش استعدادهای انسانی تأثیر دارند، دارد. پارادایم یکپارچه پرورش استعداد با توجه به این محدودیت‌ها به‌طور جامع‌تری به ابعاد مختلف شناسایی و پرورش استعداد نگاه می‌کند.محدودیتهای این رویکرد به‌ویژه در زمینه پرورش استعدادها به شرح زیر است:
محدودیتهای فیزیکالیسم بر اساس پارادایم شخصیت محور خلاقیت به چالش‌هایی اشاره دارد که در توضیح و درک ارتباطات میان شخصیت، خلاقیت، و انگیزش تحصیلی از دیدگاه فیزیکالیستی پیش می‌آید. فیزیکالیسم به‌طور کلی بر این باور است که تمام پدیده‌ها و ویژگی‌ها به‌طور بنیادی قابل توضیح از طریق قوانین فیزیکی و طبیعت‌گرایانه هستند و هیچ‌گونه ابعادی فراتر از این قوانین وجود ندارد. در نتیجه، هر گونه ویژگی ذهنی، روانی یا اجتماعی (از جمله خلاقیت، انگیزش و ویژگی‌های شخصیتی) باید در نهایت به فرآیندهای فیزیکی و بیولوژیکی بازگردد.بر اساس پارادایم شخصیت محور خلاقیت، برخی از محدودیتهای فیزیکالیسم به‌شرح زیر است:
