دو حیطهٔ کلّی برنامه ریزی آموزشی در حوزهٔ غنی‌سازی و تسریع تحصیلی است. برنامه‌های غنی‌سازی با جذب معلّمان خاصّی، تقویت روش‌های یادگیری و مهارتهای تحقیقاتی، تأکید بر گسترش مهارت تفکّر دانش‌آموز و تقویت زمینهٔ انگیزشی وی، به خودی خود حدّاقل برای بخش قابل ملاحظه‌ای از تیزهوشان نتایج درخشانی در پی دارد. همچنین، برنامه‌های تسریع با عرضهٔ محتویات پایه‌های بالاتر به دانش‌آموزانی که در پایه‌های تحصیلی پایین به سر می‌برند، کمک می‌کنند. برای اثربخشی این برنامه‌ها، لازم است به تفاوتهای فردی و تنوّع تیزهوشی توجّه شود. برنامهٔ اختصاصی مؤثّر با تأکید بر رشد و پرورش عاطفی و اجتماعی استعدادهای برتر، موجب دلگرمی و همراهی آن دانش‌آموز می‌شود. گسترش برنامه‌های موضوعی، پابه‌پای اقدامات عمومی، اجتناب‌ناپذیر است.
همگنی انعطافی در فضای دانش‌آموزی به تفکیک نسبی وجود دارد. دو دستهٔ فضای همگن انقباضی تسریعی و همگن غنی ساخته وجود دارند. در کلاس جامع، موادّ درسی به صورت هماهنگ جمع‌بندی می‌شوند و دانش‌آموزان ضعیف‌تر به کلاسهای عادی منتقل می‌شوند. برای پرورش استعداد برتر تحصیلی از برنامهٔ تسریع بهره‌برداری می‌شود. تشخیص شناسایی تیزهوشی پیشرفتگی و یا تحصیلی در چهار شاخص بنیادی آغاز می‌شود.
یک نظام ویژه باید ارتباط و پیوند با مراجع و راهنمایان ورزیده را تسهیل کند. وجود معلمانی متناسب با ويژگيهاي استعداد و تنوّع آن از عوامل تعيين‌كنندهٔ كاميابي يك نظام اختصاصي است. شش خصوصیّت اساسی برای معلمان و مربّیانی که به پرورش استعدادهای برتر اشتغال دارند: مهارتهای مربوط به روش تدریس، توانایی مشاوره و راهنمایی، جذّابیّت شخصی، شناخت استعداد و تیزهوشی، پشتکار برای موفّقیّت و نظم و سازماندهی. مشاور ویژه دومین منبع انسانی مهمّ برای یک نظام متمایز است. کمالگرایی در میان نوجوانان تیزهوش ممکن است توأم با حالات اضطرابی باشد. از این رو، مشاوره‌های ویژه‌ای برای دانش‌آموزان دارای استعداد برتر ضرورت دارد.
نظام ویژه باید به بهسازی فردیت دانش‌آموز با تقویت استواری عاطفی، یکپارچگی در رشد شناختی و شخصیتی کمک کند. هدف مهم این نظام، تقویت یادگیری مستقل دانش‌آموز است. استقلال و خودمختاری برای پیشرفت فردی و عمومی، نیاز و ویژگی عاطفی افراد دارای استعداد برتر هستند. دانش‌آموزان با استعداد، حتی از ابتدای دوره‌ی تحصیلی، روش‌های مستقل را در یادگیری ترجیح می‌دهند، بنابراین در آموزش آن‌ها باید استقلال آن‌ها تأکید شود. برنامه‌های آموزشی خاصی که به استقلال دانش‌آموز کمک کنند، اولویت دارند. برای پرورش استعداد رهبری، حساسیت هنری و زیبایی‌شناسی در خلاقیت، نگارش خلّاقانه و پرورش شغلی، استقلال بسیار مهم است.
برنامه‌های خاص آموزشی برای دانش‌آموزان با استعداد برتر از جنبه تحصیلی، روانشناختی و اجتماعی مفید هستند. تفکیک گروهی تمام وقت نیز در پی برقراری ارتباط با مرجع متخصص و خبره، به دانش‌آموزان برتر امتیاز اجتماعی بیشتری می‌دهد. "بهسازی فردیّت در فضای دانش‌آموزی با تفکیک نسبی انعطافی" نیز به دانش‌آموزان با استعداد کمک می‌کند تا عملکرد بهتری داشته باشند. پنج اصل تفرد، مرجعیّت، آموزش خاص، همگنی انعطافی و ارتقاء نیز برای دانش‌آموزان با استعداد مفید هستند.
این مقاله به بررسی ارتباط میان شخصیت و خلاقیت می‌پردازد. خلاقیت به عنوان یک فرآیند چندبعدی از طریق پنج مؤلفه کلیدی تعریف می‌شود: فرد، فرآیند، فشار، فضای ایجاد و فرآوری ایده‌ها. تحقیقات متعدد نشان می‌دهند که شوخ‌طبعی نقش مهمی در روابط فردی دارد و رابطه‌ای بین ویژگی‌های شخصیتی و خلاقیت وجود دارد. این مقاله به هفت حوزه اصلی تقسیم‌بندی شده و بر روی خصایص شخصیتی مانند «درونگردی»، «توجه بسیار بالا» و «جهت‌گیری درونی» تأکید دارد. همچنین نتایج نشان می‌دهند که افراد با «برونگردی» بالا و «استواری هیجانی» در صورت داشتن «جهت‌گیری یادگیری» خلاقیت بیشتری از خود بروز می‌دهند. در نهایت، پیوند میان خلاقیت و «نهفتگی ناهشیار» به عنوان بخشی از فرآیندهای شناختی بررسی می‌شود.
این مقاله به بررسی رابطه میان خلّاقیّت و استعداد پرداخته و تأثیرات این دو عامل بر فرآیند یادگیری را تحلیل می‌کند. به ویژه، نظریه‌های مختلف دربارهٔ پیوند بین هوش، تیزهوشی و خلاقیت مورد بررسی قرار می‌گیرد. همچنین به دسته‌بندی تحقیقات انجام شده در این زمینه و تفاوتهای معنادار میان نوجوانان تیزهوش و خلّاقیت آن‌ها پرداخته می‌شود. در نهایت، مقاله نتیجه‌گیری‌هایی دربارهٔ اهمیت توجه به هر دو عامل در فرآیندهای آموزشی و تربیتی ارائه می‌دهد.
چشم‌انداز تعاملی مفهوم تیزهوشی، این پدیده روانشناختی را فراتر از ظرفیت‌های شناختی محدود می‌داند. امروزه، ابعاد غیرشناختی تیزهوشی به‌ویژه از طریق گسترش و تنوع مطالعات، به‌طرز برجسته‌ای نمایان شده است. تحقیقات معتبر به بررسی ابعاد شخصیتی، عاطفی، نگرشی و ارزشی پدیده تیزهوشی پرداخته و تأکید بر اهمیت این ابعاد در درک جامع‌تر از تیزهوشی را نشان می‌دهند.
